Asset Publisher Asset Publisher

Z historii urządzania lasów piotrkowsich

W obecnych granicach Nadleśnictwo Piotrków powstało 1 stycznia 2004 r. z połączenia dwóch nadleśnictw: Piotrków i Łęczno, dokonanego na mocy Zarządzenia Nr 105/2003 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 16 grudnia 2003 r.

W większości lasy nadleśnictwa były lasami rządowymi Królestwa Polskiego, służącymi, np. w okresach sejmów jako tereny łowieckie królów dynastii Jagiellonów.

Część lasów tego obszaru należało również do wolborskich dóbr biskupów kujawskich. Około 1820 r. decyzją władz carskiej Rosji dobra biskupie, w tym również lasy, uległy kasacie i weszły w skład własności rządowej. Był to okres wzmożonego rozwoju przemysłowo – gospodarczego tego obszaru, związanego z powstaniem nowego ośrodka przemysłowego w Łodzi. Prowadzono wówczas intensywny wyrąb lasów na potrzeby przemysłu i budownictwa. W ten sposób lesistość obszaru zmniejszyła się w ciągu 100 lat prawie o połowę. Najbardziej ucierpiały pod tym względem dobra poklasztorne.

Przejściowo, w okresie II połowy XIX w., część lasów zostało włączone do dóbr majorackich różnych folwarków (np. majorat Łęczno). Majoraty ostatecznie zostały zlikwidowane po odzyskaniu niepodległości w 1919 r., a lasy wróciły na własność Skarbu Państwa.

Lasy obecnego Nadleśnictwa Piotrków wielokrotnie zmieniały swoją przynależność w administracji leśnej. W XIX w. większość lasów tego obszaru należała do Królestwa Polskiego, tworząc nadleśnictwa: Piotrków i Lubień.
W operacie urządzeniowym z 1922 r. zawarto informację, że najstarszy plan urządzania dla lasów ówczesnego Nadleśnictwa Lubień wykonano, w 1896 r. według instrukcji z 1861 r. Dla lasów Nadleśnictwa Piotrków pierwszy plan urządzenia sporządzono w 1910 r., również według wspomnianej wyżej instrukcji.
Gospodarkę prowadzono wówczas w oparciu o podział lasu na obręby i okręgi. Do obrębu zaliczano lasy o jednakowym sposobie zagospodarowania, a do okręgu lasy w mniej więcej podobnym wieku.

Nadleśnictwo Lubień było podzielone na sześć obrębów: Kłudzice, Łazy, Jezioro, Piła, Lubień i Stobnica, z których tylko w obrębie Kłudzice stworzono gospodarstwo sosnowe o 80 letniej kolei rębu. W pozostałych obrębach wiek rębności wynosił 100 lat. Nadleśnictwo Piotrków tworzył jeden obręb, dla którego przyjęto 120 letnią kolej rębu.
W 1913 r. dla Nadleśnictwa Lubień przeprowadzono rewizję obowiązującego planu, likwidując podział na okręgi, a wprowadzając podział na oddziały.

Po pierwszej wojnie światowej, w myśl nowo opracowanej instrukcji urządzania lasu, dokonano reorganizacji obu nadleśnictw. Nadleśnictwo Lubień podzielono na dwa obręby: Lubień i Łęczno, a Nadleśnictwo Piotrków podzielono na dwa mniejsze nadleśnictwa: Piotrków i Nagórzyce. Wykonano również nowe plany urządzenia na lata 1923/24 – 1932/33 dla nadleśnictw: Piotrków i Nagórzyce oraz na lata 1922/23 – 1931/32 dla Nadleśnictwa Lubień, przy czym sporządzono osobne plany dla obu obrębów tego nadleśnictwa z zamiarem podziału ich na osobne nadleśnictwa, co stało się w 1927 r. Przeprowadzono również wtedy nowy podział powierzchniowy, który w prawie niezmienionym kształcie obowiązuje do dziś.

W obrębach Nadleśnictwa Lubień i Nadleśnictwa Nagórzyce oraz w Nadleśnictwie Piotrków utworzono po jednym gospodarstwie sosnowym z 90 letnią koleją rębu, zagospodarowanym rębnią zupełną.
Po wyekspirowaniu planów, kameralnie wykonano ich przedłużenie na następne pięciolecie.
W latach 1936-37 we wszystkich ówczesnych nadleśnictwach tego terenu przeprowadzono prace urządzeniowe według nowych zasad, zbliżonych do obecnie obowiązujących. Opracowano plany urządzenia lasu na lata gospodarcze 1937/38 – 1946/47. W nadleśnictwach: Lubień, Łęczno i Piotrków przyjęto po jednym obrębie z jednym gospodarstwem sosnowym z 90 letnią koleją rębu. Natomiast w Nadleśnictwie Nagórzyce utworzono dwa obręby z gospodarstwem sosnowym z 90 letnią koleją rębu oraz, znacznie mniejsze, gospodarstwo jodłowo-dębowe ze 100 letnią koleją rębu zagospodarowane rębniami częściowymi.

W okresie międzywojennym stosowano na tym obszarze głównie zręby zupełne z 60-80 m szerokością pasów zrębowych oraz 3-4 letnim nawrotem cięć. Stosowano odnowienie sztuczne. Natomiast w gospodarstwie jodłowo-dębowym prowadzono użytkowanie za pomocą 4 - krotnego wejścia z cięciami na pasie zrębowym szerokości ok. 80 m w drzewostanach jodłowych i 3 krotnym wejściem w drzewostanach dębowych. Wejście z cięciami powtarzano co 5 lat. W drzewostanach jodłowych przyjęto jako podstawowe odnowienie naturalne, a w dębowych – sztuczne. Planowane etaty rębne nie były w zasadzie przekraczane. Dopiero okres II wojny światowej i rabunkowa gospodarka niemieckiego okupanta doprowadziła do prawie dwukrotnego zwiększenia pozyskania drewna.
W tym okresie lasy omawianego obszaru stały się również areną walk z okupantem. Był to teren działania oddziałów AK „Wicher", „Grom" i „Burza", które wielokrotnie przeprowadzały akcje dywersyjne i brały udział w potyczkach z oddziałami niemieckimi. W lasach liczne są pamiątki z tego okresu w postaci samotnych kapliczek, pomników i krzyży.

Po 1945 r. Nadleśnictwo Piotrków zmieniło nazwę na Nadleśnictwo Meszcze. Gospodarka leśna bezpośrednio po wojnie prowadzona była w oparciu o przybliżone tabele klas wieku. Prowizoryczne plany urządzenia lasu opracowano dla omawianych nadleśnictw na okres:
Nadleśnictwo Lubień  –  01.10.1946 r. – 31.09.1957 r.,
Nadleśnictwo Łęczno  –  01.10.1947 r. – 31.09.1957 r.,
Nadleśnictwo Meszcze  –  01.10.1948 r. – 31.09.1958 r.,
Nadleśnictwo Nagórzyce  –  01.10.1948 r. – 31.09.1958 r.

Nadleśnictwa, poza gruntami dotychczas przez nie administrowanymi, objęły również lasy prywatne, byłych majątków ziemskich, upaństwowione Dekretem PKWN  z dnia 12.12.1944 r.
W okresie obowiązywania prowizorycznego planu urządzenia lasu w Nadleśnictwach Lubień i Łęczno utworzono po jednym gospodarstwie sosnowym ze 100 letnią koleją rębu. Natomiast w nadleśnictwach: Meszcze i Nagórzyce utworzono po trzy gospodarstwa: sosnowe ze 100 letnią koleją rębu, dębowo-sosnowe ze 100 lub 120 letnią koleją rębu i jodłowo-dębowe ze 120 letnią koleją rębu. W latach 1948-52 odgórnie narzucono użytkowanie sposobem przerębowym, posztucznie, a później rębnią gniazdową na wszystkich siedliskach. Sposób ten szybko porzucono przywracając użytkowanie zrębami zupełnymi, oprócz gospodarstw dębowo-sosnowego i jodłowo-dębowego, gdzie stosowano częściową rębnię gniazdową.
W roku 1952 Nadleśnictwo Łęczno przejęło lasy komunalne miasta Sulejowa o powierzchni 568,72 ha, a w rok później lasy upaństwowione wspomnianym wyżej dekretem PKWN o powierzchni 360,34 ha.

Prace definitywnego urządzania lasu zostały przeprowadzone w 1956 r. Ich efektem było opracowanie planów gospodarczych na okres 1.10.1956 – 31.09.1966. Dokonano wówczas nowego podziału lasów na lasy grupy I (ochronne) i grupy II (gospodarcze). Podstawowym sposobem zagospodarowania lasu był sposób zrębowy z rębnią zupełną. W Nadleśnictwach: Meszcze i Nagórzyce stosowano również na siedliskach lasowych rębnię częściową z odnowieniem naturalnym oraz rębnię gniazdową z odnowieniem sztucznym.

Kolejne plany urządzenia lasu wykonano dla nadleśnictwa na okres:

Nadleśnictwo Lubień –  01.10.1968 r. – 31.09.1978 r.,
Nadleśnictwo Łęczno  –  01.10.1967 r. – 31.09.1977 r.,
Nadleśnictwo Meszcze  –  01.10.1967 r. – 31.09.1977 r.,
Nadleśnictwo Nagórzyce  –  01.10.1969 r. – 31.09.1979 r.

W tym okresie zmniejszyła się powierzchnia Nadleśnictwa Nagórzyce w związku z wylesieniem i przeznaczeniem pod budowę Zbiornika Sulejowskiego ok. 800 ha gruntów leśnych. Jednocześnie, w wyniku reorganizacji struktury Lasów Państwowych, z dniem 01.01.1975 r. utworzono jedno czteroobrębowe Nadleśnictwo Piotrków z gruntów nadleśnictw: Lubień, Łęczno, Meszcze i Nagórzyce. Obręby uzyskały nazwy poprzednich nadleśnictw.

W podziale na gospodarstwa uwzględniono potrzebę podziału lasów według funkcji. Utworzono następujące gospodarstwa:

Nadleśnictwo Łęczno

  • lasów grupy I – lasów krajobrazowych,
  • lasów grupy I – lasów masowego wypoczynku,
  • lasów grupy II – lasów gospodarczych,
  • drzewostanów nasiennych wyłączonych.

Nadleśnictwo Lubień

  • lasów grupy II – lasów gospodarczych,
  • drzewostanów nasiennych wyłączonych.

Nadleśnictwo Meszcze

  • lasów rezerwatowych,
  • lasów grupy I – lasów krajobrazowych
  • lasów grupy II – lasów gospodarczych,
  • drzewostanów nasiennych wyłączonych.

Nadleśnictwo Nagórzyce

  • lasów rezerwatowych,
  • lasów grupy I – lasów krajobrazowych,
  • lasów grupy I – lasów strefy zieleni wysokiej,
  • lasów grupy I – lasów masowego wypoczynku,
  • lasów grupy II – lasów gospodarczych,
  • drzewostanów nasiennych wyłączonych.

Lasy zagospodarowane były głównie zrębowo, jedynie w Nadleśnictwach Meszcze i Nagórzyce, na siedliskach lasowych w nieznacznym stopniu stosowano rębnie częściowe i gniazdowe.
Kolejny plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Piotrków sporządzono na okres 01.01.1982 r. – 31.12.1991 r. Z dniem 01.01.1992 r., Zarządzeniem nr 21 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych, Nadleśnictwo Piotrków zostało podzielone na dwa nadleśnictwa: Piotrków i Łęczno. W skład Nadleśnictwa Piotrków weszły obręby Meszcze i Nagórzyce, a Nadleśnictwo Łęczno utworzono z obrębów Lubień i Łęczno. Plany urządzenia lasu dla tych nadleśnictw wykonano na okres 01.01.1996 r. – 31.12.2005 r.


Asset Publisher Asset Publisher

Back

90 lat Lasów Państwowych

90 lat Lasów Państwowych

90 rocznica powstania Lasów Państwowych jest okazją do spotkania się na terenie Nadleśnictwa Piotrków, pokazania naszej pracy i naszego leśnego dziedzictwa.

Nadleśnictwo Piotrków przy udziale Zespołu Nadpilicznych Parków Krajobrazowych w ramach obchodów 90-tej rocznicy powstania Lasów Państwowych zaprasza na uroczyste odsłonięcie i poświęcenie kamiennych obelisków upamiętniających miejsca naznaczone krwią partyzantów, leśników i ich rodzin w okresie II wojny światowej.

Uroczystość odbędzie się dnia 23 maja 2014 roku.

Miejsce uroczystości - Gajówka Łęczno.

Program uroczystości:

11.00 - 13.00 Uroczyste odsłonięcie miejsc pamięci (przemówienia zaproszonych gości)

13.00 - 13.15 Przejazd do siedziby Nadleśnictwa Piotrków

14.00 - 16.30 Część artystyczna (w programie m.in. występy dzieci z Miejskiego Ośrodka Kultury w Sulejowie, pokaz sokolniczy, występ sygnalistów myśliwskich, pokazy służb ratownictwa medycznego, konkursy dla dzieci)

17. 00 Zakończenie uroczystości